Ung thư phổi dương tính với ROS1

Tiến sĩ David Carbone, Trung tâm Ung thư James, Đại học Tiểu bang Ohio

Ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC) có đột biến gen ROS1 (Dương tính với ROS1), còn được gọi là sự sắp xếp lại ROS1 trong ung thư phổi, đề cập đến bất kỳ loại ung thư phổi nào có kết quả xét nghiệm đột biến gen dương tính với ROS1 (Sự hợp nhất trong gen ROS1). Sự sắp xếp lại ROS1 xảy ra ở khoảng 1-2% bệnh nhân ung thư phổi không phải tế bào nhỏ (NSCLC). Ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC) có đột biến gen ROS1 có xu hướng hoạt động mạnh và có thể di căn đến não và xương.

1. Đột biến gen ROS1 hoạt động như thế nào?

Ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC) có đột biến gen ROS1 xảy ra khi một gen có tên ROS1 hợp nhất với một gen gần đó. Sự hợp nhất này khiến gen ROS1 vẫn bị kẹt ở vị trí "bật". Điều này "thúc đẩy" sự phát triển bất thường của tế bào gây ung thư. Gen ROS1 là một thụ thể tyrosine kinase, một thụ thể bề mặt tế bào đã được chứng minh không chỉ là một chất điều hòa chính của các quá trình tế bào bình thường mà còn có vai trò quan trọng trong sự phát triển và tiến triển của nhiều loại ung thư, trong đó có ung thư phổi.

ROS1 là một oncogen, giống như oncogen ALK và trên thực tế, có liên quan đến ALK. Theo Viện Ung thư Quốc gia, oncogen là một gen, trong những trường hợp bình thường, tham gia vào quá trình phát triển tế bào, nhưng trở thành ung thư nếu xảy ra đột biến. Bệnh nhân có sự sắp xếp lại ROS1 đáp ứng tốt với một số phương pháp điều trị tương tự được sử dụng để điều trị bệnh nhân Ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC) có đột biến gen ALK.

Tiến sĩ David Carbone, thuộc Trung tâm Ung thư James tại Đại học Tiểu bang Ohio, cho biết: “Liệu pháp miễn dịch đã cách mạng hóa phương pháp điều trị ung thư phổi cho nhiều bệnh nhân”.

Tuy nhiên, những bệnh nhân có dấu ấn sinh học ROS1 điều khiển bệnh ung thư của họ ít có khả năng được hưởng lợi từ liệu pháp miễn dịch hơn những bệnh nhân ung thư phổi khác. Tiến sĩ Carbone khuyên nên bắt đầu với các liệu pháp nhắm mục tiêu ROS1 trước. Ý tưởng là tiếp tục các liệu pháp đó miễn là chúng còn hiệu quả.

Những người mắc bệnh ung thư phổi dương tính với ROS1 có xu hướng:

- Trẻ hơn mức trung bình;

- Xét nghiệm âm tính với các dấu ấn sinh học ung thư phổi đã biết khác như EGFR và ALK;

- Những người chưa bao giờ hút thuốc hoặc chỉ hút một ít.

Ngoài ra, so với các dạng ung thư phổi khác, một nghiên cứu năm 2015 đã phát hiện ra rằng:

- Độ tuổi trung bình của những người mắc ung thư phổi dương tính với ROS1 là 50,5 (Độ tuổi trung bình của bệnh ung thư phổi nói chung là 70);

- Ung thư phổi dương tính với ROS1 phổ biến hơn một chút ở phụ nữ, với 64,5% bệnh nhân ung thư phổi dương tính với ROS1 là phụ nữ.

2. Kiểm tra đột biến gen ROS1

Xét nghiệm sinh học toàn diện có thể xác định xem có đột biến ung thư phổi ROS1 hay đột biến ung thư phổi khác hay không. Nếu bạn được chẩn đoán mắc ung thư phổi, điều đầu tiên bạn nên làm là đảm bảo bác sĩ đã yêu cầu xét nghiệm sinh học toàn diện cho khối u ung thư phổi của bạn. Ngoài việc thực hiện xét nghiệm quan trọng này, bạn nên có kết quả trước khi bắt đầu bất kỳ phương pháp điều trị nào, bao gồm cả hóa trị và/hoặc liệu pháp miễn dịch.

Xét nghiệm sinh học toàn diện sẽ bao gồm sinh thiết ung thư phổi của bạn. Sinh thiết này để xét nghiệm tế bào ung thư. Sau đó, mô được xét nghiệm để tìm thành phần di truyền hoặc các dấu ấn sinh học. Trong hầu hết các trường hợp, xét nghiệm sinh học có thể sử dụng cùng một mô đã lấy được trong quá trình sinh thiết ban đầu. (Sinh thiết được sử dụng để chẩn đoán ung thư phổi.)

Hãy nhớ những điểm quan trọng này khi xét nghiệm Biomarker:

- Thực hiện theo các hướng dẫn hiện hành do Mạng lưới Ung thư Toàn diện Quốc gia (NCCN) khuyến nghị.

Những hướng dẫn này khuyến nghị rằng khối u của bạn cần được xét nghiệm ít nhất 8 dấu ấn sinh học khác nhau.

- Hãy yêu cầu bác sĩ thực hiện xét nghiệm sinh học toàn diện này.

Nó sẽ cung cấp cho bạn những lựa chọn điều trị tốt nhất.

- Chờ tất cả kết quả xét nghiệm sinh thiết được trả về.

Khi đã có kết quả, bạn nên bắt đầu điều trị theo khuyến cáo.

- Việc xét nghiệm chỉ điểm sinh học toàn diện là rất quan trọng.

Biết được dấu hiệu sinh học của mình là chìa khóa để có được phương pháp điều trị chính xác hiệu quả nhất.

3. Điều trị đột biến ROS1

Sau khi xét nghiệm sinh học đánh dấu hoàn tất và  ung thư phổi dương tính với ROS1  được xác định, có một số phương án điều trị tốt và hiệu quả. Nếu ung thư phổi của bạn chưa di căn và  đang ở giai đoạn đầu, bạn có thể là ứng cử viên cho phẫu thuật để loại bỏ hoàn toàn ung thư phổi. Nếu không, ung thư phổi có thể được điều trị bằng liệu pháp nhắm mục tiêu, thường là thuốc viên, sử dụng đường uống.

Các lựa chọn điều trị

- Liệu pháp nhắm mục tiêu

Các liệu pháp nhắm mục tiêu hiệu quả cho bệnh ung thư phổi dương tính với ROS1 bao gồm: Crizotinib, Lorlatinib, Entrectinib, Ceritinib và Repotrectinib

- Phẫu thuật

Nếu ung thư phổi của bạn chưa di căn và đang ở giai đoạn đầu, bạn có thể cần phẫu thuật để loại bỏ hoàn toàn ung thư phổi.

- Xạ trị

Xạ trị làm chậm hoặc ngăn chặn sự phát triển của khối u bằng cách phá hủy DNA và ngăn chặn các tế bào ung thư phân chia và phát triển. Trong nhiều trường hợp, xạ trị tiêu diệt tất cả các tế bào ung thư, do đó làm co lại hoặc loại bỏ khối u.

- Hóa trị

Hóa trị để điều trị ung thư phổi sử dụng một loại thuốc (hoặc kết hợp nhiều loại thuốc) có tác dụng tiêu diệt tế bào (gây độc tế bào) để tấn công các tế bào ung thư.

- Liệu pháp miễn dịch

Bệnh nhân ung thư phổi dương tính với ROS1 có ít khả năng hưởng lợi từ liệu pháp miễn dịch hơn so với các loại ung thư phổi khác do dấu ấn sinh học điều khiển. Liệu pháp miễn dịch có thể là một lựa chọn cho bệnh nhân ung thư phổi dương tính với ROS1 sau khi các lựa chọn khác đã được sử dụng hết.

Các liệu pháp nhắm mục tiêu đã được chấp thuận cho ung thư phổi dương tính với ROS1 là sự lựa chọn tốt nhất cho phương pháp điều trị đầu tay.

4. Thử nghiệm lâm sàng

Thử nghiệm lâm sàng đôi khi là lựa chọn tuyệt vời cho bệnh nhân ung thư phổi dương tính với ROS1. Nếu bạn được chấp nhận vào một thử nghiệm lâm sàng, bạn sẽ được phân vào một nhóm điều trị. Bạn sẽ nhận được một loại thuốc đang được nghiên cứu hoặc bạn sẽ được phân ngẫu nhiên để nhận thuốc đang được nghiên cứu hoặc tiêu chuẩn chăm sóc tốt nhất. Các chi tiết cụ thể của thử nghiệm lâm sàng phụ thuộc vào việc bạn đang tham gia thử nghiệm đầu tiên trên người hay thử nghiệm giai đoạn sau. (Tiêu chuẩn chăm sóc tốt nhất là phương pháp điều trị tốt nhất mà bác sĩ cung cấp cho bệnh nhân mắc loại ung thư đó).

Ngoài ra, dịch vụ chăm sóc được bao gồm trong thử nghiệm lâm sàng sẽ được nhà tài trợ thử nghiệm chi trả về mặt tài chính và bạn có thể nhận được phương pháp điều trị mới có thể trở thành lựa chọn tốt nhất cho bạn. Cũng có thể có những chi phí bổ sung mà nhà tài trợ thử nghiệm có thể không chi trả, vì vậy vui lòng đọc kỹ thỏa thuận Đồng ý được thông báo. Thảo luận bất kỳ mối quan tâm nào với điều phối viên thử nghiệm trước khi đưa ra quyết định của bạn.

Top of Form

Bottom of Form

5. Các phương pháp điều trị ung thư phổi ROS1 dương tính được FDA chấp thuận

- Repotrectinib (Augtyro)

Repotrectinib (Augtyro) dùng cho bệnh ung thư phổi không phải tế bào nhỏ (NSCLC) di căn hoặc tiến triển tại chỗ có ROS1 dương tính, bao gồm những bệnh nhân mắc ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC) dương tính với ROS1 đã từng được điều trị bằng thuốc ức chế tyrosine kinase (TKI) ROS1, ngoài những bệnh nhân chưa từng được điều trị bằng TKI.

Cũng được sử dụng trong điều trị khối u có gen NTRK hợp nhất, Repotrectinib là chất ức chế TRK thế hệ tiếp theo được chấp thuận cho những bệnh nhân có khối u rắn di căn hoặc tiến triển tại chỗ dương tính với NTRK.

Đã được chấp thuận cho: Ung thư phổi không tế bào nhỏ

Dấu hiệu sinh học: NTRK, ROS1

Ngày phê duyệt của FDA: 15/11/2023

Được sử dụng trong: Liệu pháp nhắm mục tiêu

- Lorlatinib (Lorbrena)

Ung thư phổi không phải tế bào nhỏ (NSCLC) có ALK dương tính và đã di căn (lan sang các bộ phận khác của cơ thể). Thuốc được sử dụng cho những bệnh nhân có bệnh trở nặng hơn sau khi điều trị bằng: Crizotinib và ít nhất một liệu pháp ức chế ALK khác cho bệnh di căn hoặc Alectinib hoặc ceritinib là liệu pháp ức chế ALK đầu tiên cho bệnh di căn. Vào tháng 3 năm 2021 cũng đã được chấp thuận để đưa vào điều trị tuyến đầu cho những bệnh nhân Ung thư phổi không phải tế bào nhỏ (NSCLC) di căn dương tính với ALK (Anaplastic lymphoma kinase).

Đã được chấp thuận cho: Ung thư phổi không tế bào nhỏ

Dấu hiệu sinh học: ALK, ROS1

Ngày phê duyệt của FDA: 11/03/2023

Được sử dụng trong: Liệu pháp nhắm mục tiêu

Lorlatinib (còn được gọi là PF-06463922) đã được chứng minh trong một thử nghiệm lâm sàng Giai đoạn 2 đang diễn ra là có hiệu quả ở một số bệnh nhân NSCLC ROS1+ và điều trị ung thư ở não cũng như cơ thể. Lorlatinib có khả năng khắc phục một số đột biến kháng thuốc phát triển trong quá trình điều trị bằng crizotinib.

- Entrectinib (Rozlytrek)

Ung thư phổi không phải tế bào nhỏ có ROS1 dương tính. Thuốc này được sử dụng ở người lớn có ung thư di căn (lan sang các bộ phận khác của cơ thể).

Đã được chấp thuận cho: Ung thư phổi không tế bào nhỏ

Dấu hiệu sinh học: ROS1

Ngày phê duyệt của FDA: 20/12/2024

Được sử dụng trong: Liệu pháp nhắm mục tiêu

- Crizotinib (Xalkori)

Ung thư phổi không phải tế bào nhỏ có phản ứng dương tính với ALK hoặc ROS1 và đã di căn (lan sang các bộ phận khác của cơ thể).

Đã được chấp thuận cho: Ung thư phổi không tế bào nhỏ

Dấu hiệu sinh học: ALK, ROS1

Ngày phê duyệt của FDA: 11/03/2023

Được sử dụng trong: Liệu pháp nhắm mục tiêu

- Ceritinib (Zykadia)
Ung thư phổi không phải tế bào nhỏ có ALK dương tính và đã di căn (lan sang các bộ phận khác của cơ thể). Thuốc này được sử dụng ở người lớn.

Đã được chấp thuận cho: Ung thư phổi không tế bào nhỏ

Dấu hiệu sinh học: ALK, ROS1

Ngày phê duyệt của FDA: 11/03/2023

Được sử dụng trong: Liệu pháp nhắm mục tiêu

Tiến sĩ David Carbone, Trung tâm Ung thư James, Đại học Tiểu bang Ohio nói: “ROS1 là một gen có trong cơ thể của mọi người. Nhưng bất thường về gen gây ra ung thư phổi dương tính với ROS1 chỉ được tìm thấy trong khối u ung thư phổi. Nó không thể di truyền được."